Niepłodność kobieca. Jakie są przyczyny niepłodności u kobiet?

Niepłodność została uznana przez Światową Organizację Zdrowia za chorobę społeczną. Dotyka coraz więcej par. Problem niepłodności może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn i może mieć różne przyczyny.

Z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że z problemem niepłodności może borykać się nawet 10 procent kobiet, które pozostają w związkach od 5 lat lub dłużej. Jeśli wziąć pod uwagę kobiety będące w związkach od dwóch lat, problem może być nawet 2,5-krotnie większy. Przyczyny niepłodności kobiecej mogą mieć różne podłoże. Niepłodność może wynikać z niewłaściwej gospodarki hormonalnej, nieregularnych cykli miesiączkowych, stosowania używek, chorób przewlekłych, prowadzenia niezdrowego trybu życia.

Kiedy zacząć leczenie niepłodności?

Uważa się, że kobiety poniżej 35. roku życia bez obciążeń w wywiadzie powinny rozpocząć diagnostykę niepłodności po roku regularnego współżycia, kobiety po 35. roku życia – po 6. miesiącach, a po 40. roku życia – jak najwcześniej, nawet bezpośrednio po zadeklarowaniu planów prokreacyjnych.

Jak zdiagnozować przyczynę niepłodności?

Aby zdiagnozować przyczynę niepłodności wykonuje się szereg badań. Jednym z nich jest ocena rezerwy jajnikowej. Określa ona potencjał rozrodczy, jaki tkwi w jajnikach. Im mniejszy potencjał rozrodczy, tym trudniej kobiecie zajść w ciążę. Spadek potencjału rozrodczego nie przekreśla szansy na posiadanie potomstwa, ale znacząco je zmniejsza. W celu oceny rezerwy jajnikowej wykonuje się badania laboratoryjne: ocenia pomiar stężenia hormonu folikulotropowego – FSH, inhibiny B, hormonu antymulerowskiego – AMH. Ocena stężenia FSH, hormonu wydzielanego przez przysadkę mózgową i stymulującego jajniki do pracy, to powszechnie stosowany test oceniający rezerwę jajnikową. Wysokie stężenia FSH świadczą o słabej odpowiedzi jajników, wyczerpującej się rezerwie jajnikowej i zmniejszonych szansach na uzyskanie ciąży. Często stężenie FSH mierzone jest łącznie ze stężeniem estradiolu (E2).

W diagnostyce niepłodności wykonuje się także badanie poziomu LH. Lutropina u kobiet powoduje owulację, powstawanie ciałka żółtego i produkcję hormonów steroidowych: progesteronu i estradiolu. Stężenie hormonu luteinizującego wzrasta tuż przed owulacją. Oznaczenie LH wykonuje się zazwyczaj przy jednoczesnym badaniu FSH. Częstą sytuacją, w której lekarz prowadzący zleca oznaczenie FSH w połączeniu z LH, jest podejrzenie występowania u pacjentki zespołu policystycznych jajników (PCOS). To jedna z przyczyn niepłodności, polegająca na zatrzymaniu się prawidłowej owulacji.

Innym badaniem istotnym w określeniu przyczyny niepłodności jest TSH. Pomaga on zdiagnozować problemy z tarczycą. Niezdiagnozowana niedoczynność tarczycy może utrudniać zajście w ciążę, ponieważ jednym z objawów choroby są bezowulacyjne cykle. W zależności od wyników badań, lekarz może zalecić dalszą diagnostykę polegającą nie tylko na badaniach hormonalnych, ale także genetycznych.